Atualità
Inovazion y Consulënza pieta inò cursc de ajurnamënt
L servisc de furmazion y de ajurnamënt, dl ciamp Inovazion y Consulënza, à nce per l ann de scola 2016/2017 metù a jì na bela cumpëida de cursc per la scolines y la scoles ladines. L program ie metù adum da seminars de furmazion y cursc ti ciamps plu desvalifs, per ejëmpl inovazion didatica, rujenedes, ntlujion y scienzes.
Bele de lugio scumëncia la sajon de furmazion, cun na lingia de cursc sun la rujenedes y sun la personalità. Danter l auter, trëi dis scialdi vifs cun truep muvimënt sun – la pronunzia dl tudësch! „Deutsche Aussprache – Lernen mit Bewegung und Rhythmus“ cun Andreas Fischer ie na ucajion che n ne dëssa nia se arjumé. Ma nce n seminar cun Luna Pauselli sun la drëta respirazion, doi dis cun Alois Hechenberger sun juesc te scola y n seminar cun Steve Heitzer sun l valor dl chiet y dla meditazion à lerch te chësc mëns d’instà, canche l calënder di termins ie manco plën. „Un di fins prinzipei de Inovazion y Consulënza ie l svilup dla scola y dla scolina y l ajurnamënt di nsenianc y dla nseniantes dajan prioriteies ala inovazion pedagogica y didatica“, dij l diretëur Felix Ploner.
L Di dla scola ladina, chëst ann ai 29 de agost per dut l di, purterà tla Ladinia n referënt scialdi cunesciù tl mond talian, Alberto Pellai, che tenirà n workshop sun la sanità sessuela di jëuni cun l titul „Tutto troppo presto. Sostenere la crescita, la salute sessuale e prevenire i comportamenti sessuali a rischio online in età evolutiva.“
L’inovazion didatica ie un di azënc tl ann dla furmazion. La „simulation globale“ ie na metoda che crieia n ambient plu che la va naturel y autentich per mparé na rujeneda. N auter seminar desmostra, coche n possa adurvé la pedagogia Montessori tla terapia dl mparé. Y truepsc aspieta bele sun Birgit Griep che tenirà n di de furmazion sun l material Montessori de geometria. L mparé cooperatif ie n argumënt scialdi atuel, y la reghissera Erica Castlunger tenirà inò cursc de teater, danter l auter sun l tema inovatif „Co adurvé l juech dl teater te duta la materies. Tres na culaborazion cun l EURAC purteran inò „diversity for kids“ tla Ladinia, y de dezëmber saràl na reflescion sun l chiet d’avënt.
La didatica di lingac ie sciche for n pont sterch tl program de furmazion. Danter l auter vëniel pità pronunzia dl tudësch cun ritm y muvimënt, la rujeneda di mass media per talian, y l’alfabetisazion trilinguala. „Tres la mujiga ala rujeneda“ ie n curs che nuza la forza dla mujiga per svilupé capaziteies linguistiches ti mëndri. Per l prim iede: na ntroduzion ala „Psychodramaturgie linguistique“ che permët de miuré l mparé la rujenedes tulan ite deplù i sentimënc.
L ladin à coche for n post speziel tl program: n possa abiné tla brosciura cursc de scritura per l ladin badiot y per l ladin de gherdëina, prelezions universiteres sun la linguistica ladina y sun la gramatica ladina, y nce n curs sun la leteratura ladina. Per l nglëisc vëniel inò pità i cursc per miuré l livel de nglëisc, per pudëi tl daunì nsenië CLIL tla scoles.
Per la scienzes iel mesun de crì ora danter esperimënc da pudëi lascé fé ala sculées y ai sculeies, n curs de furmazion sun coche n possa lauré „sciche n scienzià“ al museum dla scienzes Muse de Trënt, n viac al Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt tla Bavaria, y n curs sun robots cun referënc dl’università de Bulsan a Persenon.
Tla matematica possen crì ora danter seminars sun la eterogenità tla didatica dla matematica y cie cunseguënzes che la à per l nseniamënt, la didatica dla cumpetënzes tla matematica, y „matematica y rujenedes“, na metoda inovativa che lieia l mparé dla matematica y di lingac.
I cursc per l personal de ntlujion y de sustëni ie unii metui a jì per iniziativa de y n culaburazion cun l servisc per la consulënza psicopedagogica y la ntlujion. Danter l auter, uniràl ntan i cursc tratà la ablteies de basa per la scritura y per fé conc, la culaborazion danter scola y famila, y l mparé de rujenedes te situazions de migrazion. Ntan d’autri cursc mustreran su coche n possa mparé i sonns dla rujenedes desvalives, co se astilé cun la valutazion, co lauré cun persones autistiches, cun persones che à problems tl audì, cun desturbs tl maië, desturbs dla perzezion y diagnoses psicologiches. Na ntroduzion ala „Comunicazion nia-viulënta“ aldò de Marshall Rosenberg gëura portes te chësta cumpetënzes mpurtantes. Nia da desmincë ie la diversità de cultures che caraterisea for plu y plu nosta sozietà ladina y i cunsëies da ti dé ai nsenianc y ala nseniantes sun co traté cunflic o mobbing.
Per la scolines ie l program de furmazion unì laurà ora n culaburazion cun l ispetorat per la scolines y cun la direzion dla scolines. Per miuré la culaborazion danter scolines y scoles ie truep cursc davierc a maestres de tramedoves la istituzions, coche l curs de pastelné y l curs sun l liejer dant ai mëndri y mo d’autri cursc. Tl ciamp dla mujiga, per ejëmpl, jiran inant cun la referënta Margarita Frischauf che sà tan bën da trasmëter l plajëi dl cianté y dl suné ala pitles y ai pitli, ma nce ala maestres. Ma nce na ntroduzion ala terapia musichela vën piteda.
Sciche uni ann, à nce l depënjer na lerch tl program de furmazion.
Sun iniziativa dl ispetorat per la religion iel tl program na jita che pea via dala dlieja de La Val, y tematiches sciche „religion y ert“, „cunté stories dla bibia“ y „l lingaz dl amor“.
La usc y l corp ie strumënc de lëur de basa per chëi che nsënia, perchël pieta l servisc de furmazion y de ajurnamënt nce cursc sun l’adurvanza dla usc per manejé na grupa, sun co fé teater y sun l liam danter mujiga y rujeneda. Nce cursc sun l spinel ie for de gran nteres per la maestres y i maestri. Chëst ann mustrerà inò su la referënta Luna Pauselli, coche n possa miuré l muvimënt dl spinel cun de pitli eserzizies liei al lëur de Feldenkrais.
Cursc plu spezialisei vëniel pità sun l Prim aiut, la respunsabltà legala dl personal pedagogich, la stabilità di priejes (n culaburazion cun la Banca d’Italia), l material didatich „Metgeo“.
L lëur d’urganisazion dla brosciura à fat Mathias Stuflesser, l layout y la grafica Anita Demetz. De ndut an metù a jì belau 80 cursc che n possa se cialé ju plu avisa sun la plata web pedagogich.it.
USP
