Atualità

Archif provinziel: n gran avëi storich sun i ladins

USP – Na delegazion provinziela dla scola y cultura ladina deberieda cun l assessëur Florian Mussner à ncuei (7 auril) pudù udëi de prima persona la gran avëi storich sun i ladins che ie tl Archif provinziel a Bulsan. “L ie debujën de mantenì ma nce de lauré su y valorisé chësta documentazion de gran valor sun la storia di ladins” se mbincia l assessëur provinziel ladin.

La delegazion provinziela ladina deberieda cun l assessëur Florian Mussner tl Archif Provinziel a Bulsan;

Granda ie stata la marueia y l ntujiasm dl assessëur provinziel deberieda cun i respunsabli provinziei dla scola y cultura ladina che à deberieda cun i diretëures dla scoles y di istituc ladins vijità l Archif provinziel a Bulsan. L fin dla vijita de mparé a cunëscer miec l’avëi de documentazions storiches sun i ladins ie unì arjont de plën. “Chësc gran avëi storich sun i ladins che on pudù udëi muessa unì laurà su y prejentà ala populazion” à dit Mussner che se damanda nce n culaburadëur ladin tl Archif provinziel che possa ti sté do ala documentazions che reverda i ladins. L avëi storich dl Archif ie na testemunianza n cont de sozietà, cultura y economia ma nce de migrazion dla jënt ladina.

Tl Archif provinziel iel i libri de archiviazion de Mareo, Urtijëi y S. Crestina, Ciastel ma nce dla suneries de Ciastel Badia, de Tor y di grofs Wolkenstein che va de reviers nchin tl 14esim centené, mo dan che Maria Theresia d’Austria ova metù su l liber fundier. Da i catastri la chëutes dla suneries de Mareo, Gunfidaun, Ciastel, Ciastel Badia, Tor y di Wolkenstein possen se fé n cheder dla situazion economica danter l 1626 y l 1925. La delegazion provinziela ladina à nce pudù udëi na lingia de testemunianzes de n capitul scur, de chël che l vën mo for scutà via: i ani dl’Opzion te Gherdëina. Sëuraprò ala documentazions storiches dal’istituzions da ntlëuta vëniel a Bulsan nce tenì su documënc di grofs de Wolkenstein-Trostburg y de Gunfidaun. Co che fova la situazion soziela testemunieia documënc dla families Dasser de S. Martin, Kostner de Runcadic y de Giuseppe Complojer. Ala storia di ladins possen ti jì do tres testemunianzes ora di cunvënc de Ciastel Badia y dla Pluanies dla Val Badia. No me scric ma nce fotos de Mellauner y Planinschek testemunieia dla vita di antenac ladins.

“La populazion ladina dëssa giapé la puscibltà de mparé a cunëscer chësta testemunianzes tres vel scumenciadiva sciche povester na mostra tla valedes ladines” nsci la cuntlujion dl assessëur Mussner. N cheder sun la documentazions storiches tl Archif provinziel ie nce publichedes sota www.provinz.bz.it/landesarchiv tl internet.

as

Galaria dales fotografies