Politica | 14.06.2010 | 15:59

Jonta provinziela dl 14 Juni

USP – La Jonta provinziela à dat pro la pruposta de reforma dla scola auta tla provinzia de Bulsan. Tla senteda de ncuei (14 de juni) à i assessëures danterauter nce tratà pruvedimënc contra l estremism y à juntà la ntreda per la Val Badia tl plann urbanistich. I ponc de majer ntres ie unic prejentei dal presidënt te cunferënza stampa.

Reforma dla scola autra

La Jonta provinziela à dat pro la pruposta sun la reforma dla scola auta tla provinzia de Bulsan. Chësta pruposta vën śën data inant ala cumiscion legislativa y ala cunsulta di chemuns, fajan cont de pudëi la traté d’autonn te Cunsëi provinziel.“L ie unì tenì cont di bujëns de nosc raion respetan purempò la diretives naziuneles” à dit l presidënt, fajan referimënt ala trëi categuries: l gymnasium, i istituc tecnics y la scoles prufesciuneles. La spartizion dla scoles tl raion provinziel, la spezialisazions y l sistem de evaluazion nterna y externa unirà pona regulamentà tres delibra dla jonta provinziela. Scebën che tla provinzia scumencen permò n auter ann d’autonn cun la reforma, n ann plu tert permez al’autra pertes dla Talia, uelen dl 2015 mpomo fé i ejams de matura nueves, deberieda cun l’autra regions. Chësc sarà mesun te chëla che tla segonda tlas messerà i sculeies fé la mudazion dal vedl al nuef sistem. La Jonta provinziela à nce tratà la situazion di privatisć che puderà d’autonn fé do l ejam nchin te trëi materies, sce i ne ie nia stai positives d’ansciuda.

Cumbater l estremism

Aldò de studi iel de plu rejons per estremism te nosc raions, che va dal bënsté nchin a tendënzes tla mujiga. Nce aldò dl Astat ulëssa l 40% de nosc jëuni che i fulestieres unissa mandei demez. Suvënz ie nce la jënt manco jëuna n stlet ejëmpl y canche l vën bu alcol ie la situazion mo plu estrema.
La Jonta provinziela à dat pro cin pruvedimënc. L dëssa unì njenià n sistem che recunësc situazions estremistiches bele tl pitl. La strutures per jëuni dëssa unì rafurzedes a na maniera che l posse unì fat de plu spiegazion. Uniteies de ntervënt cun streedworker dëssa unì anjeniedes per zapé ite, deberieda cun d’autra urganisazions, canche l ie debujën. Te scola dëssel unì fat de plu tla furmazion politica, ajache deguna grupa de rujeneda ne à la rejon de pudëi deventé estremistica. Te scola dëssel unì dat na miëura nfurmazion storica. Tla minonga publica dëssel unì dat plu spiegazion y sensibilisazion.

Ntreda dla val Badia

La Jonta provinziela à dat pro la mudazion al plann urbanistich dl Chemun de San Laurënz per junté la ntreda nueva tla val Badia. Chësta ntreda nueva tol pea l tunel sota l Ciastel Badia, l puent sëura la Rienz y pona mo n tunel per ruvé ora a Pflaurenz. Per chisc lëures iel udù dant n custimënt de 42 milion de euro.

Zircunvalazion de Sand in Taufers

Acioche l muvimënt di auti ne muessa nia plu passé tres l luech de Sand in Taufers, à la Jonta provinziela dat pro de junté na streda de zircunvalazion tl plann urbanistich chemunel. L custimënt udù danora ie de 18 milion de euro. I lëures unirà fai dal Chemun che la Provinzia sustën, per ntant, cun 9 milion de euro.

Trasport de prim aiut

“Massa saurì vëniel pità l trasport de prim aiut tl proscimo spedel, ulon desferenzië sce l ie de prëscia o nia de prëscia” à dit Durnwalder. Sce l trasport ie de prëscia, paierà la Provinzia dut l trasport y nia me l 80%. Autramënter ne paia la man publica nia plu l trasport te spedel.
Chëi che vën menei te spedel ajache i à bu massa alcol y à passa 1,5 promille tl sanch messerà nstës paië 200 euro. “Ne pudon nia plu azeté che chëi che bev de massa vën menei demez y l trasport vën mo paià cun chëutes”.

Cuntroi dl IPES

N cont dla trapularies tl Istitut per cuatieres soziei IPES iel per ntan unì ora che l ne ie nia unì laurà reidlamënter tl livel aministratif dl istitut. Diretëures de ufize y repartizion ne dëssa nia vester tuchei dala cuestion. Da pert dla Provinzia vëniel sustenì la analises. “Nce nëus son njeniëi a mudé l sistem de cuntrol sce l vën ora che ie debujën, ma ntant son nce nëus pert danejeda” à dit Durnwalder.

Plu liec a Hafling

Aldò de n cunzet turistich à l chemun de Hafling damandà de aumenté la cumpëida de liec turistics fajan 650 liec leprò. I assessëures provinziei à dat pro che l possa unì fat de ndut 450 liec nueves. L Chemun dëssa dì tanc de chisc che possa unì fai te strutures ngrandides y tanc te strutures nueves. Per lueges de camping ne à la Jonta dat pro degun aumënt a Hafling.

Frabich dal acel

Danter 100 y 150 lauranc dla frabich dal acel a Bulsan resieia de pierder l lëur nchin ala fin dl ann. “L sustëni de cassa ntegrazion ne puderà nia plu unì slungià do fauré” à dit l presidënt dla provinzia che do avëi bele rujenà cun i sindacac, uel nce rujené cun l aministradëur Ernesto Amenduni. “Ulon savëi co che i uel jì inant te n tëmp plu lonch, ajache scenó messons tò pruvedimënc per la ntegrazion di lauranc plu vedli” à detlarà Durnwalder. La Provinzia ie bele unida ancontra ala firma, ti lascian plu tëmp per pruvedimënc de defendura dl ambient tres na lege speziela. La Jonta provinziela à dat pro de ti lascé do mez l fit, 2% mpede 4%, aldò dla lege dl’ultimo nuvëmber. Da pert provinziela se aspieten che nce la firma feje si pert per mantenì la stieres.

Sentënza Vicini

La Jonta provinziela ne ie nia a una cun la sentënza che ti dà rejon al diretëur de ufize provinziel da dant Tristano Vicini, che ova perdù si stiera provinziela. La Jonta à dat pro de fé recurs a chësta sentënza.

Candidatura Region culturela

La Region Trentino-Südtirol tën pea cun l Friul y l Veneto per la candidatura dl raion culturel 2019. La coordinazion de chësta candidatura se à sëurantëut Venezia.

Strutura per tueda y svilup

La Jonta provinziela à dat pro de frabiché strutures per la tueda y l svilup. Una pert dëssa unì dedicheda a la cunsulënza, aministrazion y la tueda, ntan che la segonda pert, spartida te modui, dëssa pité lerch ala produzion. De ndut iel udù danora frabiches per 160.000 metri cubich. Chësta pruposta dëssa sën unì trateda cun mprenditëures y spartida su nce sun plu raions ora de zità. L presidënt dla provinzia fej cont che l possa bele unì scumencià n auter ann cun i lëures. Per la strutura dedicheda al’ativiteies nia produtives iel udù dant n custimënt de 52 milion de euro, la pert per la produzion vën n gran pert curida ala firmes ntësses.

Frabiché cun sasc da tlo

L’aministrazion provinziela à cunstatà che feter mez i sasc che vën adurvei da frabiché vën dal’Asia. Chësc ne va nia pea cun l idea di viages curc y materiai da tlo. Per smëndrì chësc fenomenn uel la Jonta provinziela muever cun na campania de sensibilisazion tenian sun la cualità y l ambient. Canche l vën scrit ora lëures publics dëssel nce unì tenì cont dl ecobilanz. N terzo pruvedimënt dla Jonta provinziela ie chël de lascé zertifiché i sasc da tlo.

as

Galaria dales fotografies

La Jonta provinziela de Bulsan;