Atualità
L pont dla situazion de Durnwalder tla cunferënza stampa da instà
USP – L pont dla situazion politica a livel europeich, naziunel y provinziel à l presidënt dla Provinzia Luis Drunwalder fat ncuei danmesdi (12 agost) a Pfalzen. N cont dla regulamentazion di jëufs dla Dolomites à l presidënt dit che i Ladins muessa nstësc tò na dezijion.
Relazions cun la Comunità europea
I programs per l 2013 ie tl lëur y nce ti ufizies de referimënt a Roma an recunesciù che a mez tëmp dla legislatura iel bele unì arjont plu de mec i programs. Nchin dl 2013 iel 700 milions de euro a desposizion, 60% ie bele unic destinei. Soluzions mancel mo per l’agricultura da mont particularmënter n cont dla cuotes dal lat, l paië ora di cuntribuc, l retlam y l marché di prudoc che vën dai raions da mont. La culaburazion cun la Istituzions dla Comunità europea ie drët bones. Per l ufize nuef a Bulsan dla provinzies de Trënt, Bulsan y Tirol an bele abinà i culaburadëures. I statuc ie bele anjeniei y aspieta al mumënt l bënsté a Roma y Viena.
Festide per l tunel dl Prëner
„L tunel de basa dl Prëner muessa unì fat, tlo ne iel deguna alternativa“ à detlarà Durnwalder. Per l finanziamënt muessel mo unì abinà la drëta formes. L Guviern a Roma à bele fat mudazions ala lege finanziera. A Brüssel iel mo debujën de tratatives acioche la cunzescion dl’autostreda possa unì sëurandata zënza cuncors. L fin ie chël de n finanziamënt dl tunel y si linies da ruvé permez, da pert dl’autostreda. A livel talian iesen bele tan inant de avëi na delibra per n pre-finanziamënt dl tunel tl Prëner. Da nuef ie la pruposta sun mëisa che, tl cajo che la cunzescion dl’autostreda ne unissa nia slungëda, pudëssel unì fat n sozietà inhaus danter autostreda, ferata y Anas. „L davani muessa te n tel cajo unì adurvà per l tunel dl Prëner y a deguna maniera per l Anas“ à sorissà Durnwalder.
Roma: „feje cont cun veles“
Ti raporc, plutosc frëic ma rëidli cun Roma, ne san mei cie che i uel fé y uni tant ruva na manaceda de scurté finanziamënc. „A chësta cundizions ne possen nia propi lauré deberieda“ à dit Durnwalder. L fossa mo debujën de stlarì sce l ie mesun giapé cumpetënzes nueves per l’autonomia de Bulsan. „Feje cont che Berlusconi sënta sun veles, ël à udù che l ne sarà nia mesun mantenì cie che l à mpermetù y che l muessa scurté finanziamënc mpede dé de plu aiuc“ à dit l Presidënt dla Provinzia. N’alternativa pudëssa aldò de Durnwalder vester mudazions tl Guviern a Roma.
La Cumiscion di 6 stënta
Nchinamo an pudù purté inant la cuestion dl bilinguism che vën recunesciù danter matura y laurea baratedes ju danter la doi rujenedes. La Cumisicon di 6 a Roma muessa mo purté inant i cuntroi dla Chëurt di Conc. Durnwalder se damanda che la Provinzia feje i cuntroi dla istituzions y che la Chëurt di Conc ti basta sce la Provinzia tën ite l pat de stabilità sota la rissa.
L’acurdanza de Milan ie stat na gran arjonta. Nce sce la Provinzia muessa ciafië un 150 milion de manco y l bilanz 2011 sarà de cunseguënza mënder. Mudazions al’acurdanza danter Provinzia y Guviern possa mé unides fates sce tramedoi pertes ie a una.
Speranzes per l’economia dl Südtirol
L Südtirol se l à do la rata caveda cun la crisa finanziera ajache l à strutures flessibles cun truepa mprejes familieres. Dificulteies ne mancia purempò nia. Per l daunì fejen tl Deutschland cont cun n aumënt de 2,1%, tla Talia 0,8% y tl Südtirol 1,5%. Chësc fej speré l’economia tla Provinzia de Bulsan nce ajache i marcieies oradecà giapa do y do plu stabilità. De cunseguënza aumenterà nce l trasport, ulache n fej cont cun n aumënt de 2,4% permez al ann passà.
Analises sun l prudot ntern lordo mënt la provinzia de Bulsan al prim post cun 34.000 euro per zitadin, mo dan l’Aosta y la Lombardia. La media taliana ie de 26.300 euro per zitadin. N cont de nflazion, nscì Durnwalder, sons tla media europea. Tl Südtirol on na nflazion de 2,2% nce sce i alimenteres costa de manco.
Bilanz provinziel 2011
Durnwalder fej cont cun 80-90 milion de manco ntredes da chëutes. Dal’autra pert saral debujën de feter 120 milion de majera spëises per adaté paiamënc al’nflazion. Perchël iel debujën de smendrì vel capitul, sciche per ejëmpl pra i lëures publics“ à dit l presidënt.
Nrescides
Durnwalder ie cuntënt di resultac dla nrescides che mostra su che per 58% lëura l’aministrazion provinziela bën. (L ann passà fovel 52%). La Jonta provinziela à giapà la nota 7,41 permez al Cunsëi provinziel cun 7,14 y l Stat 6,62.
Lauré ora leges
Per l autonn fej l Presidënt cont de ti jì permez a de plu leges nueves. Per l’imigrazion muessel unì abinà regules tleres sun i aiuc che vën dai a chëi che vën da oradecà. L ie debujën de regulamenté co che chëi da demez ruva pra n cuatier y la cundizions te scola. La lege muessa nce udëi dant la cundizions de ntegrazion. „Sce nëus ne se cruzion nia de chësc, l fej d’autri y la cunseguënzes pudëssa nce vester dassënn negatives“ à dit Durnwalder, sorissan la mpurtanza de ntegré bele i genitores y nia me i pitli.
Nce sun la democrazia direta iel ëura de fé na lege. Tlo se tratela dantaprima dla cumpëida de sotscrizions per se damandé n referendum y dl quorum acioche l resultat ebe valuta. „La prupostes che ie sun mëisa dëssa vester na basa de descuscion“ à dit Durnwalder.
L ie nce unì l mumënt de fé na lege sun la toponomastica, cossa che ti ani passei ne ti iesen nia stai. Śën iel povester l tlima miëur per fé chësc var. „Ala fin dla finedes iel debujën de bona ulentà y fundamënt per ressolver la cuestion“ nscì l Presidënt dla Provinzia. „Ne fossi mei a una de sëurantò i inuemes de Tolomei, ma dal’autra pert messons nce recunëscer inuemes che ie ti ani unic tëuc su dala jënt“ à dit Durnwalder.
Doi reformes
Ntan l inviern ulons purté doi reformes a cuntlujion: chëla dla scola auta y la reforma tlinica. Per la scola se tratela dantaprima de regulamenté paraleles. L medemo vel nce per la reforma tlinica. Ti spedei uniral mantenì l servisc de basa, ntan che l ie da udëi ciuna spezialisazions che unirà pitedes te ciun spedei.
Mubilità massa a bon priesc
L ie debujën de cialé do duta la tarifes per l trasport publich. „On lonc y lerch i priejes plu basc, nce sce auzon la tarifes de mo n tant“ à dit Durnwalder.
Uties da Mont
La 24 uties da mont che cun i prims dl ann 2011 ti jirà ala Provinzia à debujen de na gestion regulamenteda. „Me mbinci na sozietà danter la lies da mont AVS y CAI deberieda cun la Provinzia che mëina la huties y les mantën. I lëures straurdineres fajëssa la Provinzia“ nsci Durnwalder. Sce chësc ne vën nia a se l dé muessa méfun la Provinzia sëurantò nstës la gestion.
as
