Atualità
Jonta provinziela à trata i reperc dl fascism
USP - “Te nosc tëmps ie la pruvocazions sun i monumënc dl fascism per nia” nsci la posizion dla Jonta provinziela n cont dla mpermetuda dl minister talian Bondi de pudëi tò demez reperc dl fascism. “La populazion de rujeneda taliana ne se identifichea nia cun l fascism” à dit Durnwalder, che vëija l tò demez dla pruvocazion de utl per la cunvivënza. L monumënt dla vënta a Bulsan y i ossares sun la sëides dëssa resté, l relief sun l palaz dla finanza y l alpino de Burnech dëssa unì tëuc demez.
Do che l minister talian ala cultura Sandro Bondi ova l’ena passeda mpermetù per scrit de azeté la dumandes n cont di reperc dl fascism tla provinzia de Bulsan, à la Jonta provinziela rujenà de co jì inant.
Tla cunferënza stampa à l presidënt Durnwalder lecurdà che la glorificazion dl fascism ie da straufonga y che da permò iel nce tla Spania unì tëut demez i monumënc al ditatëur Franco, i metan ti museums. Nce per l Südtirol ie unì chësc mumënt. “Reperc dl fascism ne dëssa nia plu pruvoché y unic meladurvei cun zeremonies y gherlandes” à dit Durnwalder. Da 50 ani se proven per pudëi tò demez i reperc dl fascism, “chësc ne ie dessegur nia minà contra i zitadins de rujeneda taliana” à dit Durnwalder, che recunësc te ëi na gran culaburazion tl svilup dl Südtirol. “L’identità taliana ne à te nosc tëmps nia cie fé cun fascism” iel unì sorissà plu iedesc dal presidënt dla provinzia. Cuncretamënter se tratel de cater reperc.
L relief sun l palaz dla finanza a Bulsan mostra Mussolini a ciaval cun la scrita “credere, combattere, obbedire”. Aldò dla Jonta provinziela ne possa chësc nia unì lascià sun na sënta publica sciche l ufize dla finanzes. L relief ne ie nia sota scunanza di monumënc, l ne dëssa nia unì desdrù, ma tëut ju y metù te n museum. Nce chësc repert fascist ne dëssa nia plu pruvoché. La Jonta provinziela uel tò na dezijion deberieda cun l’aministrazion de zità.
L monumënt ala vënta a Bulsan dëssa aldò dla Jonta provinziela unì lascià co che l ie per documenté la ntenzions da ntlëuta. Per spieghé chësc dëssel unì metù su tofles de nfurmazion cun n pitl museum bas ite cun la mira de pité n cheder pusciblmënter obietietif.
L monumënt dl Alpino a Burnech dëssa, a una cun l’aministrazion de chemun, unì tëut de mez canche la plaza unirà fata da nuef. I alpini dëssa giapé n monumënt per si meric, ma coche l ie ncuei lecordel l’azions tragiches tl Abessinia. Nce chësc monumënt ne possa nia unì meladurvà.
I ossares dëssa unì mantenì tl respet di tumei dla vieres. “Tlo iel suplì persones de plu nazinos y chisc monumënc ne dëssa nia unì meladurvei politicamënter” à dit Durnwalder.
as
