Atualità
Lizeum tla Val Badia dess jí inant
OSP - En vëndres, ai 18 d’otober, él gnü a na incuntada tröc geniturs y insegnanc; tla Scora mesana da La Ila por baié di aspec dla reforma nazionala dla scora. Tröc orô ince savëi deplö sura le dagní dl lizeum a La Ila. L'incuntada é gnüda metüda a jí sön invit dl Presidënt dla Consulta provinziala di geniturs Nando Agreiter.
Sciöche referënć y porsones de riferimënt por la sëra él gnü invié l'Assessur ala scora ladina Florian Mussner y l'Intendënt Roland Verra.Te süa relaziun d'introduziun é Verra jü ite sön deplü aspeć dla reforma nazionala dla scora y de sciöche la scora ladina ó se raportè en chësc cunt. An ó fà na valutaziun dles aziuns che vëgn bele fates te nostes scores elementares: l'insegnamënt de deplü lingac (inće sce nia dl inglesc sciöche a livel nazional) y dl'introduziun dl'informatica, olache la scora ladina é bele deplü agn impegnada cun deplü iniziatives. Zënza ne vëgnel en chësc ann injuntè degüna sperimentaziun dla riforma. En chësc ann à l'Intendënza metü n azënt sön proieć de promoziun dla creativité y dla pronunzia di lingac. Chësc por avalié n pü` fora la passivité che po nasce da n consum alt de televijiun y de video.
Mo le punt zentral dla sëra s'à rodè incër le dagnì dla secunda scora alta dla Val Badia, le lizeum da La Ila. An à tosc podü sintì fora che le tema ê sintì y nia zënza emoziuns.
L'assessur competënt é jü ite sön l'importanza de na secunda sort de scora alta tla Val Badia sciöche poscibilité da se chirì fora inće n ater tru co ma chël tecnich-comerzial. Deboriada cun l'intendënt àl valorisé l'impëgn dl Intendënt da denant Franz Vittur y dl diretur en pensiun Fortunato Pescolderung ch'à metü les bases por entrames les scores altes tla Val Badia, por l'IPC dan da 30 agn y por le lizeum dan da bun 10 agn y ti à assiguré döt le sostëgn politich por mantignì entrames les scores che ne vëgn nia odüdes en concurënza üna cun l'atra. L'idea de spostè la sënta dl lizeum a Al Plan ne vëiga l'assessur nia realistica. Sciöche an sa à le lizeum le problem dl numer bas dles iscriziuns che mët malsigurëza ai geniturs sce podëi scrì ite sü mituns y sües mitans te chësta sort de scora o no. En l'ann passè parôl ch'al gniss fat na pröma tlassa, mo por deplü gaujes n'é chësta tlassa spo impone gnüda ativada. La domanda tl salf ê dessigü chëra de ći ch'al sozedarà por l'ann de scora 2003/04. Parores tleres en chësta sëra é gnüdes dites dai dui ombolć dla valada presënć: Ugo Dorigo por le Comun de Badia y da Heinz Kostner, ombolt dl comun da Corvara: la secunda scora alta é n arichimënt cultural por la valada y n iade tuta demez ne saràl nia plü saurì poscibl da la ciafè zeruch. Ai se damana tlermënter n impëgn por mantignì chësta sort de scora alta, na poscibilité da se chirì fora inće na scora nia comerziala, che ne va dessigü nia bun por düć nüsc mituns o studënć che oress restè tla Val Badia a fà na scora alta.
Parores de lalt é gnüdes da pert de geniturs ch'à albü y ch'à mituns o mitans tl lizeum. I rapresentanć di studënć presënć s'à detlarè cuntënć cun süa scora y cun le bun raport cun sü insegnanć. Le diretur dl lizeum y ITC da La Ila Sepl Irsara à portè dant val'problem dl cheder orar: al odess dërt l'inserimënt curicular de n valgünes materies implü. Geniturs presënć s'à damanè tlermënter so impëgn por la promoziun de chësta scora y le sostëgn por proieć inovatifs te chësta sort de scora sciöche p. ej. iadi d'istruziun inće foradecà. Deplü geniturs presënć à detlarè süa intenziun de scrì ite sü mituns o sües mitans de terza mesana al lizeum. Ai se damana la garanzia che chësta scora vais inant cun serenité y à consegnè ai majeri responsabli dla scora na lëtra sciöche sëgn de süa intenziun y scerieté.
Al lizeum dessel ti gnì garantì la continuité. La discusciun sön i contignüs, materies y orientamënt da tò pò restè daverta y gnì concordada danter les perts interessades. Le resultat dla sëra é stè - sön proposta dl ombolt Kostner - chël de mëte sö n grup metü adöm da rapresentanć di geniturs, di scolars, di insegnanć, dal diretur y dal intendënt por fà fora deboriada n prozedere por sostignì le lizeum tl dagnì, meton man dal proscim ann de scora.
EB
