Atualità

#annnuef, Kompatscher: "Afrunté l 2017 cun crëta y snait"

Prëner, muciadives, costituzion, sanità, pensions, operes publiches. Truepes ie la tematiches tuchedes dal Presidënt Kompatscher pra l’ancunteda cun i media.

Prëner, muciadives, costituzion, sanità, pensions a vita, operes publiches. Truepes ie la tematiches tuchedes dal Presidënt Arno Kompatscher pra l’ancunteda cun i media. (Foto USP/rm) (Foto USP/rm)

#annnuef. Chësc ie l titul dl’ancunteda cun i media dl Presidënt dla Provinzia Arno Kompatscher, che à tucà truepiscima tematiches de carater naziunel, internaziunel y sambën nce local. "On passà n ann ann 2016 rie per truep aspec” à afermà Kompatscher “dantaldut per cie che reverda la crises internaziuneles. L Südtirol ie mo na ijula fertuneda, ma cie che suzed tl rest dl mond se lascia sentì nce a livel local". Tler ie tlo l referimënt ai fenomenns de migrazion y a duta la tematica di muciadives. N chësc cont à l Landeshauptmann sotrissà la mpurtanza dl’acurdanza fata danter Talia y Austria, de gra nce al mpëni dla Euregio, per schivé l'atuazion de mesures straurdeneres per l cuntrol di cunfins. "L'Europa à cialà sun l Prëner – à dit Kompatscher – sciche a n luech simbolich: tl passà fovel n simbul de spartizion, śën iel l simbul per l superamënt de logiches naziunalistes. L se trata de n cunfin che toca da unì udù sciche n puent y sambën nia sciche na bariera y – n cunscidrazion dla cunedides fates dal'Austria – sce n ne fossa nia ruvei a n’acurdanza, se ëssa Viena stentà a se retré, cun duta la cunseguenzes politiches dl cajo". “Per l daunì” à l Presidënt dla Provinzia sotrissà che "la Talia ne puderà nia unì lasceda da sëula", y che de chësc viers saral de bujën de na strategia europeica.

Per cie che reverda la tematica di muciadives, de chëi che trueps ie de passaje sun l teritore dl Südtirol, à Kompatscher da una pert sotrissà "la ublianza morala y giuridica de dunfrì assistënza umanitera ala persones", ma dal'autra nce la mpurtanza de "respeté la regules, zënza chëles che n ti dajëssa lerch al populism". A livel local resta oradechël davierta la cuestion dl'asseniazion al teritore dla persones che se damanda asil, che ie tl pitl sometuda ala logiches adotedes a livel europeich. "Mé n valgun ambolc à abù l snait”, à cumentà Arno Kompatscher, “desmustran pona che la situazion resultea gestibla zënza de gran problems. Ulache l ne ie deguna resposta de chësc viers messerons nce s’ muever cun la forza, ajache l ie de bujën. L me sà na cossa descunselënta che l fat de ti dunfrì secudienza a persones che nen à de bujën vën mé udù sciche n problem".

Sun la tematica di raporc cun Roma à Kompatscher spligà che l Südtirol resta na ezezion per cie che reverda l crëscer dl'economia. "Son n contratendënza ti cunfronc dl rest dl paesc”, àl dit “y chisc resultac ie puscibli de gra al’autonomia". N'autonomia, danz, che muessa unì svilupeda  nce tres la linies programatiches che se purterà pro dala Cunvenzion, n percurs che tl 2016 fova caraterisà dal resultat dl referendum sun la reforma costituzionela. "La tlausula de scunanza” – à cumentà l Presidënt dl Südtirol – “ëssa lascià lauré cun plu segurëzes, ma la tlarëza dl resultat unit ora a livel local à zënzauter renfurzà la prejënza y la reprejentanza dl Südtirol a Roma". L auter referendum che à nfluenzà dassënn l 2016 "made in Südtirol", ie stat chël sun l aeroport de Bulsan. Per si gestion uniral śën metù a jì na garejeda y la publicazion dla bandida ie preududa per l mëns de mei.

Per cie che reverda i cosć dla politica à Arno Kompatscher sotrissà che "la pensions a vita ie unides tëutes ju", y che la pert plu mpurtanta dla reforma atueda reverda l daunì. "Per i politics velel n sistem cuntributif che funzionea aldò dla medema regules de chël di autri lauranc”, àl spezificà “zënza ne desmincë che cun la reduzions di paiamënc, fonds de reprejentanza y auti brumes ie i costć dla politica tl Südtirol unic arbassei dl 26%, na perzentuela che arjonj nchinamei l 53,7% sce n tol mé n cunscidrazion la Jonta provinziela". L Landeshauptmann à oradechël nce nunzià la reforma dl sistem saniter, lecurdan che "l'armonisazion possa purté vantajes n cont de efizienza y cualità". Dala tabela tlinica digitela al sistem nfurmatich, dala zentrela prenutazions a chëla per la compres à “la logica dl ciampanil”, a dì de Kompatscher, śarà ite n svilups. Y l à auzà ora che “L prinzip de un n spedel cun doi sëntes cumporta na miëura assistënza, ajache l garantësc na majera spezialisazion: chësta ie la logica aldò de chëla che n se muev te duta l’Europa, y chësta ie nce la logica aldò de chëla che se mueron tl daunì. Sterzing, per ejëmpl, arà plu servijes y plu dutores che ncueicundì, ma te chëi raions te chëi che la cualità possa unì garantida."

Sun la tematica dla gran operes publiches à l Presidënt dla Provinzia lecurdà che per la zircunvalazion de Bulsan "iesen tl lëur de passé dala paroles ai fac", che i lëures dl pol bibliotecher dl capoluech unirà nviei via ala fin dl 2017,  acioche i posse unì stluc ju per l 2020, y che "l metrobus reprejentea la sëula soluzion per ti dé fla te n tëmp curt ala viabltà zitadina ". Ti cialan al daunì se mbincia Arno Kompatscher per finé via che n ebe "na ududa plu relasseda sun nosta storia, sun chëla che la descuscions dassëssa unì fates zënza fundamentalism y zënza che deguni ne dassëssa tresora se sentì provocà da uni bandiera triculëura o da uni guant tradiziunel. L ie de bujën afrunté l 2017 cun snait y crëta y de lauré acioche l Südtirol mantënie la tendënza positiva de si economia. Chësta ie la tle per vester boni de miré l miec puscibl ai obietifs dla politica soziela".

Tlo i link cun la puscibltà de ciarië ju i video y la ntervistes a ressoluzion auta.

Video 2016

Video dl’ancunteda cun i media

Video ntervista Kompatscher

Audio ntervista Kompatscher

USP

Galaria dales fotografies