Atualità
Mussner: testemunianza che i ladins sà la rujenedes
USP – La statistica sun i ejams de bi- y trilinguism, publicheda dal’Astat, mostra su che i candidac ladins passa scialdi plu saurì i ejams permez ala cumpëida generela. “Feter 70% di ladins passa l ejam permez ala cuota provinziela de 42%, ie chësc n sëni tler che nosc sistem scolastich porta de bon resultac y che i Ladins à de bona cunescënzes de nosta trëi rujenedes” sorissea l assessëur Florian Mussner.
La statistica dl’Astat testemunieia che i candidac ladins se fej plu saurì a passé i ejams de bi- y triluguism te duc cater livei.
De duc i candidac (livel ‘A’ - ‘D’) ie 41,4% stai boni de passé l ejam. Di candidac dla valedes ladines ie 69,4% passei l ejam. “Chësta gran defrënza permez ala cumpëida generela dà rejon a nosc sistem scolastich paritetich y testemunieia che i ladins ne sà nia me si rujeneda dl’oma, ma nce la segonda rujenedes” dij l assessëur ladin fajan referimënt ala cuestion dla cunescënza dla rujenedes. “Uni un dëssa dantaprima savëi si rujeneda dl’oma a n bon livel. Ma deguni ne possa pertënder che che l’auter sebe nce la segonda rujenedes a n livel aut” nsci Florian Mussner. Per i ladins ie la rujeneda tudëscia y taliana na segonda rujeneda. La statistica mostra su che i ladins cunësc nce chësta rujenedes a n bon livel.
La gran defrënza di resultac positives pra i ejams de rujeneda se à tl 2010 nce mustrà nce pra la proves scrites. De duc i candidac ie 32,8% passei l ejam scrit, i candidac ladins à tlo na cuota de suzes de 61,2%. Tl’ejam a usc iel na mëndra defrënza: 70,3% de duc i candidac ie passei l ejam a usc, cunscidran me i candidac ladins ie 88,3% passei l ejam.
La defrënza danter candidac ladins y la cumpëida generela se mostra tla statistiches de duc cater livei de ejam. Pra l ejam de cariera ‘A’ ie passei 53,6% di candidac. Di candidac ladins à 83,3% abù suzes. Pra l ejam de cariera ‘B’ ie n generel me passei 21,1%, danter i ladins ie cun 50,7% purempò passei feter i mec. Tla terza categuria, l ejam de cariera ‘C’ iel passei 34,3%, di candidac ladins 67,6%. La cuotes plu autes ie l ann passà unides arjontes tl ejam de cariera ‘C’, cun 78,1% de duc i candidac y 92,5% di ladins.
Paredlan i resultac dl 2010 cun chëi di ani passei vëijen che la cuota di candidac passei se à feter mantenì. L suzes di candidac ladins ie calà. Dan 5 ani fova 45,9% de duc i candidac passei i ejams, i ladins passei ova arjont l 85,5%. Dl 2009 fova 42,2% candidac passei i ejams de rujeneda, l ladins ova tlo arjont 74,0%.
Resultac di ejams de bi- y triluguism 2010
| candidac passei | candidac ladins passei |
cariera ‘A’ | 53,6% | 83,3% |
cariera ‘B’ | 21,1% | 50,7% |
cariera ‘C’ | 34,3% | 67,6% |
cariera ‘D’ | 78,1% | 92,5% |
dut adum | 41,4% | 69,4% |
as
