Atualità

Jonta provinziela – senteda dl 6 de utober

USP – Te si senteda da ncuei (06 de utober) à l Guviern provinziel de Bulsan rujenà dl federalism fischel, dla dates per mprësc’ per l cuatier y de n zënter cumerziel. L presidënt dla jonta à dopro prejentà i ponc de majer nteres.

Federalism fischel
La Jonta provinziela à tëut a cunescënza cun legrëza che l ie unì udù dant de ti dé cumpetënzes sëuraprò ala regions n cont de aministré la chëutes. Cuncretamënter uel chësc di che la regions giaperà na pert dla chëutes stateles. La regions y provinzies cun statut de autonomia puderà nstësses traté cun l guviern de Roma per marciadé ora la cundizions. La reforma ne tucherà dessegur mo nia l ann de referimënt 2008-09. Per ntant ti vëniel al Parlamënt a Roma metù dant na pruposta per na lege delega. L Guviern nstës fajerà daldò i decrec. Per la regions y provinzies autonomes uniral pona fat normes de atuazion. La Jonta provinziela de Bulsan se damanda che l vënie tosc numinà la cumiscions di 12 y di 6 per pudëi lauré inant per l federalism fischel. Te si senteda de chëst ena à i assessëures provinziei rujenà la cunvenzion de stabilità per udëi te ciun ciamps che l possa unì fat mudazions n cont de spëises.

Mprëst per l cuatier
L’ena passeda fova unì fat ora de dé 10% nchin 33% plu mprësć per frabiché l cuatier da viver. Ncuei (lunesc) à la Jonta provinziela fat ora che chësc dëssa valëi per chëi che à fat dumanda dal prim de mei 2008 inant. “Dumandes dates ju dan chësta data ie bele unides tëutes tres y tlo iel bele unì segurà l mprëst” à dit l Presidënt dla provinzia. “Per dumandes dates ju de mei vëniel tëut n cunsciderazion l davani dl ann do y chësc ie na segonda rejon de nosta dezijion”.
I mprësć auzei ie de 65.000 Euro per la persones singules y nchin a 95.000 Euro per copies zënza mutons. Copies nchin a doi mutons giapà 20% de plu che fej ora 117.000 Euro cun un n mut y 130.000 Euro cun doi mutons. Families cun trëi mutons giapa n mprëst de 144.000 Euro che ie 33,3% de plu. Ulache l ie cater mutons ie udù dant somes de 149.760 Euro (25,8% de plu). Per genitori singuli cun un n mut vëniel mprestà 90.000 Euro, per uni mut sëuraprò vëniel dat 14.000 Euro de plu, ruvan nchin a 149.760 Euro.

Zënter cumerziel
Te Jonta provinziela iel unì analisà doi zëntri cumerziei tla Stiria, tl’Austria che ne delegazion ie jita a vijité. Un de chisc zëntri ie dlongia l’autostreda y à 85.000 metri cuadrac de spersa. L’autra ie tl zënter de Leoben y vënd si prudoc sun 20.000 metri cuadrac, che ie de plu che duta l’autra butëighes tl zënter deberieda. “Tramedoi caji à purtà dann ala jënt ntëurvia” à dit l Presidënt dla Provinzia. La cumiscion per n zënter cumerziel studierà inant per ruvé a na soluzion che vede bën tl Südtirol.

Campionac di artejans y de gastronomia
Dai 27 nchin ai 29 de nuvëmber vëniel metù a jì i campionac provinziei per artejans y per la gastronomia. La Jonta à segurà n cuntribut de 713.000 Euro per mëter a jì chisc campionac che vën udui sciche pert dla furmazion di lerneri.

Paië per l prim aiut
For inò ruva persones tla stazions de prim aiut y n ne sà nia avisa sce l ie l cajo de fé paië la spëises. L guviern provinziel à śën udù dant n tëmp da 6 a 24 ëura te chël che n possa udëi sce l pazient muessa resté te spedel. Te chësc cajo ne adrovel nia da paië l prim aiut, ma l tëmp che l ie stat tlo vën cumpedà pea cun chël che l stà pona te spedel. Sce l pazient possa se n jì a cësa, muessel paië per l servisc che l à giapà. Tant che l sarà da paië muessa mo unì fat ora. La regulamentazion nueva vel dal prim de nuvëmber inant.

Sënta de furmazion per l prim aiut
A Bulsan vëniel dlongia la sënta dla Crëusc Blancia fat na strutura che pieta locai per fé furmazion de prim aiut, dantaprima ai ulenteres. Tlo dëssel unì fat simulazions, nseniamënt, mparà tres films y computer sun manieres de prim aiut. Per chësta strutura tlameda Sanarena paia la Provinzia 2,16 milion de Euro.

as