Atualità

Bon resultac PISA per la Scola Ladina

USP – L’analisa di resultac dla proves PISA mostra su n gran miuramënt di sculeies ladins a fé conc. Paredlan i resultac 2009 cun chëi dl 2006 iel nce unì a lum n miuramënt tl liejer, ntënder tesc’ y scienzes natureles. I resultac dl sistem nternaziunel de valutazion dla capaziteies di sculeies ie nce per la Scola Ladina n strumënt de urientamënt per la programazion y l miuramënt dl nseniamënt.

Pra l cunvëni sun i resultac dl Studi PISA 2009 che ie unì tenì (NCUEI) ai 27 de setëmber tl’EURAC a Bulsan ne iel nia unì tratà i resultac tla scoles ladines ajache la cumpëides ie massa pitles da pudëi paredlé i resultac cun la scoles dl’autra rujenedes. Di sculeies che à finà na scola mesana ladina  ie feter l 58% jic a fé na scola auta de rujeneda tudëscia, perchël an nce analisà i resultac PISA di sculeies ladins te chësta scoles arjunjan resultac ndicatives. “Nce sce sce i resultac di sculeies ladins ie me ndicatives, nes dal mpo n pont de referimënt sun l lëur che ie unì fat tla scoles ladines” spiega l ntendënt Roland Verra.

L’analisa di resultac PISA di sculeies ladins mostra su n gran miuramënt tl ciamp di conc, ulache cun 528 ponc ruva la scoles ladines daujin ai miëures dl mond (Corea 546 ponc, Finlandia 541, Svizra 534 y Iapan 529).  Nce tla proves de liejer y ntënder tesć y de scienzes natureles se à i sculeies y la sculées tla scoles ladines miurà dal 2006 al 2009, coche mostra su la tabeles a pert. 

I resultac di sculeies y dla sculées ladines tla scoles tudësces juda a cumpleté l cheder, scebën che la cumpëida scialdi pitla de partezipanc a PISA, che à dessegur nfluenzà i ponc che n à arjont.

Per nterpreté l’analisa muessen tenì cont che me l 35,4 % di sculeies y dla sculées che à finà na scola mesana ladina ie nce jic te na scola auta te Gherdëina y tla val Badia. Perchël iel unì tenì cont di resultac de duc i sculeies ladins per pudëi analisé plu a puntin l prugres dal 2006 al 2009. Leprò iel da  dì che di sculeies ladins tla scoles tudësces, ti ala mé tucà a puec de messëi se dé ju cun PISA, ajache l fova de gran tlasses y tlo ne ruva nia duc a fé pea pra chësc stude. “L ie da tenì cont che i resultac ladins muessen tò cun la manëces, perchël ne pudons nia fé na mesaria defin tlera cun i dac assoluc y cumplessifs y l ne n’ie nianca mesun de lauré ora n cunfront reél cul la scoles talianes y tudësces” spiega Rosmarie Mussner dl Servisc de evaluazion.

La proves PISA (Programme for International Student Assessment), metudes a jì dal OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development), vën fates uni trëi ani a livel nternaziunel per pudëi fé n cunfront danter i paejes che tol pert cun si modiei de scola defrënc y per mustré su i resultac che arjonj i sculeies y la sculées che à cumplì 15 ani.

L ubietif primer de chësc stude ie chël de nrescì plu avisa te n tëmp lonch l andamënt dla cumpetënzes che n adrova tla vita da uni di, ma depierpul vëniel ënghe a lum la particulariteies de uni model de scola y n valguna nfurmazions plu sotes sun l cuntest sozioculturel y economich. Ënghe sce la proes tol mé ite 3 ciamps (literacy): liejer y ntënder tesć, conc y scienzes natureles, y uni trëi ani iel un de chisc che à l majer numer de dumandes, iel purempò n proiet de gran mpurtanza, che mostra su l svilup dl mond scolastich cun si mudazions.

Duta la scoles de Südtirol à fat pea l stude PISA 2009, nsci ie l cheder cumplessif n spiedl de nosta pruvinzia. L ie da auzé ora che tla scoles cun de manco de 35 sculeies/sculées nasciui/nasciudes tl ann 1993 à duc/dutes tëut  pert ala proes, ma te chëles ulache l nen fova deplù iel aldò dla regula unit trat ora a sort.

L stude PISA ne cuer nia duc i ciamps de nseniamënt dl model paritetich ladin, perchël iel da mëter verda de manejé i resultac cun gran sensibltà, ma dal’autra pert iel mé mesun de fé n cunfront cun d’autri raions y d’autri modiei de scola, sce n se gëura al mond ntëur via y sce n fej pea pra la proes sibe a livel naziunel (INVALSI) che nternaziunel (PISA).

PISA 2009

2006

SE 2006

2009

SE 2009

LIEJER Y NTËNDER TESĆ

  

 

  

 

Sculeies tla scoles ladines

482

10,1

488

6,5

Sculeies ladines tla scoles tudësces

510

21,8

475

19,5

Südtirol de ndut (tud., tal. y lad.)

502

2,2

490

3,2

CONC

  

 

  

 

Sculeies tla scoles ladines

513

9,4

528

6,9

Sculeies ladines tla scoles tudësces

537

16,3

505

16,4

Südtirol de ndut (tud., tal. y lad.)

513

1,8

507

3,2

SCIENZES NATURELES

  

 

  

 

Sculeies tla scoles ladines

498

9,7

510

9,1

Sculeies ladines tla scoles tudësces

534

15,7

499

20,9

Südtirol de ndut (tud., tal. y lad.)

526

2,0

513

2,5

N muessa ënghe ti cialé plu avisa al SE (standard error), che ne n’ie nia da sotvaluté.

---

D'autri comunicac stampa sun chësc argumënt
09.12.2010 Resultac dl studi PISA y pruvedimënc

as