De dla Scora Ladina: 40 agn de Intendënza danter arjuntes y sfidades
I 40 agn dl’Intendënza Ladina, l’adatamënt dl sistem scolastich ladin ala reforma statala, i conzec d’integraziun y dles inciaries da ciasa é stá i punc zentrai dl De dla scora ladina organisé incö (03.09) tla sënta dla scora mesana a Urtijëi. „La scora ne dess nia ma ester na fontana dl savëi, mo ince de valurs y de vita“, á recordé l’assessur Mussner.
Al ê l’ann 1975 canche al é gnü istituí dala Provinzia de Balsan les trëi Intendënzes dles scores di trëi grups linguistics. Chësc vare storich, che é la fondamënta dl svilup dl sistem scolastich ladin, é gnü recordé incö, ai 3 de setëmber tratan le De dla Scora Ladina a Urtijëi, dal assessur por la scora ladina Florian Mussner y dal intendënt Roland Verra. „Dan da 40 agn él gnü scomencé le percurs de na scora paritetica ladina adatada ales ghiranzes de nosc grup lingustich che á döes fondamëntes prinzipales: ester na scora dl savëi, mo ince de valurs y de vita“, á sotligné l’assessur por la scora ladina Florian Mussner. Al á definí la scora nia ma sciöche na fontanda dl savëi, mo ince de valurs sciöche la solidarieté, la comunanza y le dialogh. Dlungia le mantignimënt di bugn resultac di scolars dles scores ladines, ince confermá tres les proes PISA, sará öna dles sfidades dl dagní por le personal insegnant l’integraziun de scolars nüs y cun bojëgns speziai, olache vignun dess dé so contribut. „Öna dles chestiuns che gnará ince tratades tosc sará i adatamënc ala reforma statala „buona scuola“ che ti á surandé ala Provinzia plü competënzes y che mëss sëgn gní laurades fora“, insciö Mussner.
L’intendënt Roland Verra á recordé te so discurs n valgönes tapes importantes dl svilup dl’Intendënza ladina da süa istituziun tl ann 1975. „L’istituziun de n sistem scolastich adaté ala realté dl grup linguistich ladin é stada, tres le secundo Statut d’Autonomia, na gran arjunta por nosta mendranza che vëgn confermada dötaurela dal suzes formatif de nosc scolars y dal interes costant de rapresentatives che vëgn a studié nosc sistem da foradecá“, insciö l’intendënt Verra. L’otimisaziun dla formaziun y dles competënzes di lingac bele altes di insegnanc dles scores ladines (adöm cun l’Université da Porsenú) y le renforzamënt dl sistem scolastich ladin é por l’intendënt döes dles sfidades prinzipales di poscims agn.
L’intendënt á ince comuniché che l’inciaria de direturia dl zënter dles Scores altes da La Ila gnará manajada, aladô ince dla proposta dla scora instëssa, da Elena Pellegrini da Fodom, bele da plü agn insegnanta de cunc tla scora. En rapresentanza dl assessur Christian Tommasini ál ince tut pert al’inauguraziun l’intendënta dles scores talianes Nicoletta Minnei, che á laldé la scora ladina por l’importanza che le sistem ti dá al insegnamënt di lingac y che „á insciö n’influënza positiva ince sön i atri dui sistems scolastics dla Provinzia.“
La manifestaziun é jüda inant cun na rapresentaziun teatrala cun Simon Kostner, Anna Palfrader, Rosa Complojer y Manuel Kehrer por introdüje na discusciun te grups desvalis sön la tematica dl „homework“. I insegnanc á insciö debatü te plü grups sön la funziun dles inciaries da ciasa, ci vantaji che ares porta y de ci che an dess tigní cunt. La moderaziun é gnüda manajada dala direturia raionala de Urtijëi Maria Kostner y la festa é gnüda abelida tres l’acompagnamënt musical dla Scora de Musiga de Gherdëna. Por l’ocajiun él ince gnü partí fora l’ediziun nöia dla revista scolastica „Aules 2015“.
rc
Galaria dales fotografies
