Jus dolomitics: Deboriada la pröma tapa por na soluziun dla mobilité

Por revaluté i jus dolomitics gnarál potenzié la mobilité sostenibla laoran deboriada: la pröma tapa di „Green Days“ é gnüda presentada incö söl Ju dl Sela.

(Da man ciampa): Demetz, Parmesani, Testor, Theiner, Gilmozzi, Mussner, De Col, Morandini, Pitscheider, Campisi. (Foto: USP/rc)

Por mët en pratica n azes sostenibl y azetabl por düc, che reverda i zitadins che vir y laora tles vijinanzes di Jus dles Dolomites sciöche ince i ghesć y le turism él gnü istituí n grup de laur transfrontalier cun rapresentanc dai Comuns, dales Provinzies y istituziuns interessades. Le conzet por la realisaziun dles mosöres á süa fondamënta tl’analisa di dac dl trafich söi jus realisé dala Academia europeica Eurac che é gnüda inciariada dala Fondaziun UNESCO.

„Ara nen vá da ciafé n conzet dinamich che ne reverdes nia ma l’ampliamënt dl trasport publich söi jus mo ince n’adoranza maiú di mesi de trasport che ne incuinëia nia l’ambiënt sciöche por ejëmpl corieres ecostostenibles, E-Bikes y auto eletrics“, á dit l’assessur por la mobilité Florian Mussner. Ciamó deplü mëss les furnadoies gní inserides tl conzet dla mobilité sostenibla söi jus che é le meso plü ecosostenibl y pratich atif söi jus che funzionëia bele ala perfeziun tratan l’invern, insciö Mussner. La mobilité ne é nia n conzet che s’archita söi confins provinziai, mo al dess gní ciafé na strategia coletiva che coliëies dötes les esigënzes por ciafé soluziuns sostenibles sides por l’ambiënt co por la popolaziun interessada, insciö Mussner. „Na pröma tapa sun sëgn stá bugn da arjunje düc adöm“, á dit Mussner. Ciafé n conzet de mobilité sostenibla che sides dantadöt ince de valur por la natöra y de sconanza por öna dles contrades plü beles dl monn, les Dolomites, é n’oblianza por düc nos, á sotligné l’assessur por l’ambiënt Richard Theiner. Tl 2017 vëgnel insciö istituí le proiet di „Green Days“ sön le Ju dl Sela che é le pröm vare concret, recorda l’assessur por l’ambiënt. „Al se trata de n proiet pilot, cun chël che al gnará chirí fora un n de tratan l’edema de laur, tratan chi che les strades sará ma davertes por chi dla roda y chi che vá a pé“, á splighé Theiner. La revalutaziun dla strada dl Ju dl Sela é indere ince n’operaziun dër complicada por i responsabls cun na seria de sfidades organisatives, por ejëmpl por ic che reverda l’infrastrotöra, l’organisaziun, l’informaziun, le personal y i controi, insciö Theiner.

L’assessur por la mobilité de Trënt Mauro Gilmozzi á recordé che öna dles sfidades futures sará ince „da ti pité ai ghesć na forma de vacanza desvalia che revalutëies la contrada por smendrí le trafich söi jus“. Por arjunje chësc obietif vëgnel da öna na pert bele lauré dötaurela por sostigní la costruziun de na rëi danter dötes les istituziuns interessades y dal’atra pert da regolamenté le trafich söi jus aladô de dac y statistiches sciöche ince da lauré sön na mobilité integrada danter les Provinzies y i Comuns, insciö Gilmozzi. Sëgn nen jarará da odëi y analisé ci conseguënzes che la stlüta de n ju porta para por le trafich en general, recorda Gilmozzi. Le control di dac y dl passaje di auti y motors é n proiet de gran valüta por le grup de laur y chësc proiet jará naturalmënter inant, á dit la procuradoura dl Comun General de Fascia Elena Testor. La secretaria generala dla Fondaziun UNESCO Marcella Morandini á sotligné tratan so intervënt le rode important dla Fondaziun Dolomites Unesco da manajé na plataforma de dialogh por mudé la mobilité söi jus dles Dolomites te na manira graduala. „Ince deache al passa vigni ann söi jus dolomitics söporjö 1,2 miliuns de veicui“, insciö Morandini, che á ince presenté i resultac dl’Eurac. „D’agost él zirca vigni de 2.300 veicui che se möi sön i jus dles Dolomites“, á dit le diretur dl Departimënt Mobilité dla Proivnzia de Trënt Raffaele Col che á presenté l’analisa dl passaje di veicui y mesi che vëgn dales valades dla Val Badia, da Gherdëna y dala Val de Fascia dai 5 ai 31 d’agost dl 2016. Le monitoraje é gnü fat cun telecameres posizionades al scomenciamënt di jus. Trëi cuarti di mesi se möi, aladô dl diretur Col, danter le Ju de Frara y le Ju de Sela y implü él gnü analisé che la maiú pert di auti y veicui é söl iade dales 12 ales 15 y vá ma ciná söi jus mo nia dal’atra pert jö.

Zënza l’oferta dla Val Gardena Mobil Card che garantësc n’adoranza debann dles corieres te Gherdëna fossel danter jügn y otober 103.235 mesi y veicui deplü söl iade söi jus, á dit le diretur dl’organisaziun „Val Gardena Marketing“ Günther Pitscheider. Por na realisaziun vare por vare por ciafé soluziuns sostenibles te n raport de dialogh cun i Comuns y por plü segurëza á rajoné i ombolc de Sëlva Roland Demetz y de Cianacei Silvano Parmesani che á ince baié por düc i atri ombolc di Comuns interessá dales mosöres. La conferënza stampa da incö é gnüda organisada tl contest dla manifestaziun „Eco Dolomites“.

rc

Galaria dales fotografies