Juncker y Kompatscher al convëgn: por n’Europa sterscia
N’Europa sterscia cun na sovranité partida sö, la sussidiarité y la solidarieté: i intervënc de Jean-Claude Juncker y Arno Kompatscher al convëgn al’Université.
Tratan so discurs tl’aula magna dl’Université da Balsan á le presidënt dla Comisciun europeica Jean-Claude Juncker recordé che al é gnü ion en vijita tl Südtirol „deache chiló él poscibl da rajoné cun porsones che vir le confin y le contest europeich“. Rajonan di 70 agn dal’Acordanza Gruber-Degasperi á Juncker recordé che le Südtirol é n model de suzes porvia de süa storia lungia de reconziliaziun y por l’identité viüda te trëi dimenjiuns: chëra südtiroleja, chëra taliana y chëra europeica. Implü á le presidënt dla Comisciun UE recordé che Regiun ó dí sussidiarité, deache zënza sussidiarité ne funzionëiara nia. I trëi liví, Stat, Regiun y Comun mëss lauré adöm. Le dagní dles Regiuns é lié dantadöt ince ala chersciüda y al’ocupaziun, che é por le momënt ciamó massa debles, á ajunté Juncker recordan le Plann europeich de sostëgn economich „Juncker“ che prevëiga n aumënt dles ressurses da 315 a 630 miliarg te sis agn a desposiziun por i investimënc strategics dles Regiuns.
Un di punc prinzipai atocá ince da Juncker é ince sté la costruziun tl’Uniun europeica de na destanza danter la politica y i zitadins. Por le presidënt él important che la Comisciun ademplësces a sü compic „y se fistidiëies dles gran cosses, y che ara ne sides nia ma grana pro les piceres cosses.“ Te chësc vers á le presidënt dla Comisciun europeica recordé che al é important da mëte adöm les fozes por lauré adöm dantadöt tl setur dla segurëza. Söi migranc á Juncker recordé che al é nezesciar de na solidarieté viüda, na capazité de acoliënza nia dependënta dala fede religiosa o dal corú dla pel. Por ci che reverda le tremoroz á Juncker sotligné che l’UE mëss sostigní cun ressurses economiches i amisc taliagn, la recostruziun é ince n compit europeich y la Comisciun dess fá süa pert. Al á fat te chësc contest l’ejëmpl dla recostruziun dla catedrala de Norcia.
L’intervënt contlusif dl convëgn é sté chël dl presidënt Arno Kompatscher, che á recordé che la somënza plantada cun l’Acordanza di 70 agn é la fondamënta de basa por l’ancoraje de dërt internazional dl’autonomia südtiroleja. „Mo l’autonomia ó ince dí capazité da savëi da governé instësc che á porté le Südtirol ales bunes condiziuns de vita d’aldedaincö cun la capazité da sconé y vire la propria cultura y identité.“ Un di avenimënc prinzipai é sté ti ultims 70 agn le superamënt dl confin dl Prener por merit de Schengen che nes á impormetü da superé i termi nazionai y da daurí na perioda de cooperaziun transfrontaliera cun l’Euregio. „L’UE é na prospetiva, na chance y na vijiun che á ciafé tl Südtirol zitadins cun na convenziun europeica“, insciö Kompatscher. Le presidënt dla Provinzia á spo tematisé le dagní dl’Europa: „Le prozes de mudamënt cun la globalisaziun, la digitalisaziun y la migraziun á porté a malsigurté, cun tröc zitadins che se damanda n Stat plü sterch, mo jí zoruch ai Stac singui ne é nia la soluziun.“ La resposta ai populisms che ciafa crëta t’Europa ne pó insciö nia ester n renforzamënt di nazionalisms, mo n renforzamënt dl’Europa, insciö Kompatscher che ajuntëia, „por rové a chësc él nezesciar de impormetüdes concretes y che les dezijiuns europeiches vëgnes atuades cun stromënc plü stersc y de na solidarieté che ne vais nia ma te öna na direziun y cun resultac che reverdes i seturs prinzipai dla vita cuotidiana di zitadins.“
„Mo al é ince debojëgn de porsones convintes dl’Europa y nos tl Südtirol orun le ester. Ciaran a nosta storia messun ester sigüsc che le percurs europeich é la dërta strada y i speri che chësc convëgn sides sté veramënter d’ütl por recordé y porté inant i valurs dl’Uniun europeica“, á stlüt jö Kompatscher.
Link video-audio
Convëgn y intervënt de Juncker
https://we.tl/Mb8nHuQsQv
https://we.tl/jXNJmyt1O1
Partënza Juncker
https://we.tl/b9Wsg6PuhO
USP
Galaria dales fotografies
