Dala Junta: Cursc de lingaz, scolines, formaziun dl personal insegnant
Danter les dezijiuns dla Junta él le percurs d’inserimënt dl personal insegnant, i cursc de lingaz por muciaduy l’ampliamënt di insegnanc de sostëgn.
La Junta provinziala á regolamenté incö ai 25 de lugio les modalités di cursc de lingaz resservá ai zitadins migranc. Tl cheder di intervënc a bëgn dl’integraziun linguistica y culturala á la Junta provinziala aprové na regolamentaziun spezifica por l’organisaziun de cursc de lingaz che, sön la basa dles desposiziuns statales, é d’oblianza y debann por zitadins extracomunitars sura i 16 agn. Sciöche stabilí bele cun na lege provinziala gnarál conzedü n valgönes prestatiuns soziales implü dla Provinzia (che vá sura chëres essenziales fora) ma sce le zitadin migrant desmostra impëgn da orëi s’integré, jon por ejëmpl regolarmënter ai cursc de lingaz.
Cun la deliberaziun aprovada incö dala Junta, á splighé l’assessur por l’integraziun Philipp Achammer, gnarál valorisé ince les agenzies d’educaziun permanënta locales: dl’organisaziun di cursc se fistidiará agenzies aposta che é gnüdes acreditades dal Ministere por tigní i cursc de lingaz. La delibera dla Junta provinziala reverda sides cursc de lingaz por talian co ince por todësch, cun na dorada minima de 40 ores da 60 menüc. Tl dagní gnará les agenzies ince damanades da organisé cursc de conescënza dl teritore y dla realté locala.
N’atra dezijiun importanta é stada incö l’aprovaziun di criters por l’esecuziun dla fasa d’inserimënt profescional di insegnanc che prevëiga danter l’ater diretives sön la formaziun, l’acompagnamënt pratich y la perioda de proa. La proposta aprovada dala Junta é gnüda presentada dai assessurs por la formaziun Christian Tommasini, Florian Mussner y Philipp Achammer y jará en forza dal ann de scora 2017/18 por la fasa d’inserimënt profescional di insegnanc y maestri tles scores elementares, mesanes y altes di trëi Departimënc scolastics ladin, todësch y talian. La fasa d’inserimënt profescional reverda i pröms dui agn de scora, te chi che l’insegnant laora cun n titul de stüde varënt, cun n zertificat da podëi insigné o cun n contrat de laur a tëmp determiné. Chësta fasa prevëiga la contlujiun de n program de formaziun y dla fasa de proa. Le contrat a tëmp determiné mëss ester de almanco 11 de 22 ores al’edema o de 9 de 18 ores al’edema (conscidran le livel scolastich) y avëi na perioda de proa almanco dal scomenciamënt dl ann scolastich cina ai 30 de aurí. Por i insegnanc che tol pert al program de barat “Lehren und Lernen in Südtiol” vëgnel calcolé le practicum da insegnant sciöche fasa de inserimënt profescional.
Tl pröm ann scolastich dla fasa d’inserimënt profescional él i insegnanc che fej la perioda de proa. Chësta vëgn valutada da n suranstant scolastich do avëi tut en conscidraziun l’arat dl comité de valutaziun. Sce l’arat é negatif spo pó la proa ince gní fata pro n’atra scora. Sce la proa é negativa por n secundo iade spo vëgn le candidat de conseguënza tut fora da vigni gradatöra provinziala y d’istitut. Tratan l’inserimënt profescional gnará l’oblianza formativa calcolada te 100 ores te dui agn, mo al gnará indere esoneré düc chi che tolará pert a n curs universitar d’abilitaziun statala. Düc i insegnanc che fajará na perioda d’inserimënt messará elaboré n portfolio de sües ativités por documenté la chersciüda dles competënzes profescionales, personales y pedagogiches. I insegnanc gnará ince acompagná da n tutor che á le compit da acompagné y aconsié l’insegnant, da controlé la cualifica profescionala dl portfolio y da elaboré na relaziun finala. Ala fin dla perioda d’inserimënt profescional sarál l’insegnant che presentëia n portfolio al diretur o surantsant scolastich che fajará na discusciun conclusiva. L’elaboraziun de chisc criters é gnüda a se le dé tres la colaboraziun danter les trëi Intendënzes scolastiches y les organisaziun sindacales.
N’atra dezijiun dla Junta provinziala é la deliberaziun de n pachet de mosöres por afronté la complessité tles scolines todësces a Balsan, Maran y Laives porvia dla presënza de mitans y mituns che ne baia nia todësch siöche lingaz dla uma. Sön proposta dl assessur por la scora todëscia Philipp Acahmmer él gnü aprové n pachet cun cinch mosöres che prevëiga de plü liví d’intervënt che podará gní aplicá dal ann scolastich 2018/19. Öna dles mosöres sará le renforzamënt dl’ativité de consulënza y orientamënt a bëgn dles families pro l’iscriziun, a na manira da les daidé tla dezijiun dl percus plü adaté. Mantignin naturalmënter la liberté de dezijiun, zënza degun prinzip de esclujiun, á recordé Achammer. Dötes les families cun mituns y mitans che se scrí ite tles scolines gnará inviades da mëteman de dezëmber dl ann dan l’iscriziun a n De dles portes davertes tles scolines. “Te chëstes ocajiuns ti gnarál recordé ai geniturs che l’acompagnamënt linguistich é na oblianza ince por les families y che al ne dess nia gní deleghé daldöt ala scora”, á ajunté Achammer. Ales families ti gnarál ince recordé che ai mituns nia de lingaz dla uma podarál gní assegné n istitut te sü raiuns por garantí na destribuziun ecuilibrada. Implü sarál poscibl, sce nezesciar, da smendrí le numer di mituns tles classes dles scolines de Balsan, Maran y Laives passan da 18-22 mituns en confrunt ai 25 scric dant atualmënter de norma. Implü gnarál ince a se le dé na colaboraziun cun i Comuns interessá y i Zëntri linguistics tratan les manifestaziuns d’infromaziun y tla fasa de consulënza dles families
La Junta provinziala á ince aprové incö l’ampliamënt dla dotaziun organica por insegnanc de sostëgn cun n aumënt de 10 posć implü por le proscim ann y d’atri 40 posć dal 2018-19. Sön proposta dl’assessuria Waltraud Deeg á la Junta insciö dé süa aprovaziun da amplié i posć a desposiziun de indöt 50 unités che comporta n investimënt implü de 167mile euro por le 2017, 1.167.000 euro tl 2018 y 2.500.000 euro por le 2019.
USP
