Presentaziun dl model de scora paritetich sciöche proposta de soluziun
Dan da püch á n rapresentant dl'Intendënza y Cultura ladina porté dant i vantaji dl sistem de formaziun ladin en gaujiun de conferënza dl'OSCE tignida tla Moldavia.
Ai 11 d'aurí dl 2019 él gnü tigní a Chișinău, la capitala dla Moldavia, na conferënza dal titul "Formaziun plurilinguala tla Regiun dl'OSCE: esperiënzes y prospetives por la Moldavia". Le convëgn é gnü invié ia dal'Organisaziun por la segurëza y la cooperaziun tl'Europa (OSCE) en colaboraziun cun le Ministere dl'istruziun, dla cultura y dl’inrescida dla Moldavia. Espertes y esperc da indöt 8 Paisc dla Regiun dl'OSCE á cunté de sües esperiënzes cun sistems formatifs plurilinguai y de so valur implü. Tl cheder de chësc convëgn internazional á Emanuel Valentin, colaboradú dl'Intendënza y Cultura ladina, presenté le sistem de formaziun ladin.
"Chësta conferënza é n vare important y sü resultac portará pro al svilup de na formaziun plurilinguala tla Moldavia" á dit Monica Babuc, ministra dl'istruziun, dla cultura y dl'inrescida dla Moldavia, te so discurs de daurida. Christophe Kamp, diretur dl Alt Comissariat por les mendranzes nazionales dl'OSCE á alzé fora l'importanza di conzec y di modí bele porvá fora tla formaziun plurilinguala. Öna dles priorités dl Alt Comissariat por les mendranzes nazionales é, aladô de Kamp, la formaziun plurilinguala che á sciöche fin chël da garantí l'avalianza di dërc de dötes les scolares y de düc i scolars, bel anfat de ci grup sozial de mendranza o maioranza che ai fej pert.
Tl cheder dla conferënza él ince gnü descedé l'atenziun sön le sistem de formaziun paritetich tles valades ladines, sciöche model d'insegnamënt plurilingual efiziënt, che promöi les competënzes linguistiches ti lingac todësch, talian y ladin sciöche ince inglesc. La gran desfida dl sistem formatif dla Moldavia é da messëi ademplí i bojëgns de grups linguistics desvalis: la maioranza dla popolaziun baia rumen, mo al é ince mendranzes che baia rus, bulgar, ucrain y lingac dl Caucasus. Tles scolines y scores che é te regiuns olache al vir dantadöt mendranzes vëgnel sovënz adoré rus sciöche lingaz d'insegnamënt.
USP
