Ejams de ladin:i bugn resultac incorajëia les istituziuns scolastiches
Inrescida ASTAT sura i ejams de bilinguism y trilinguism 2024 – La porcentuala de suzes pro i ejams de lingaz ladin röia sö al 63,3%.
BALSAN (USP). I dac publicá dal Istitut provinzial de statistica ASTAT sön i ejams de conescënza dl lingaz ladin atestëia che le livel de suzes complessif é dl 63,3%. Da alzé fora é le fat che pro i ejams de ladin é le livel de suzes plü alt respet ai ejams de bilinguism de talian y todësch, cun ezeziun dl livel C1. Pro le livel B2 é le livel de superamënt dl 80% pro i ëi y dl 70,6% pro les ëres; pro le livel B1 él sté le 100% di ëi y le 83,3% dles ëres che á passé l’ejam. Düc i candidac y les candidates che á fat l’ejam por le livel A2 l’á passé cun suzes.
"L’atestat de trilinguism ne rapresentëia nia ma n elemënt fondamental de nosta autonomia, mo al é ince l’espresciun de n sistem scolastich paritetich y plurilinguistich, che porta inant tla medema mosöra l’aprendimënt di trëi lingac ofiziai", sotrissëia le vizepresidënt y assessur ala Formaziun y Cultura ladina, Daniel Alfreider. "Nosc obietif é chël da arjigné ca le miú che ara vá les generaziuns jones por afronté les desfides linguistiches dl monn dl laur, tres n model scolastich caraterisé dal insegnamënt balanzé y de alta cualité te düc trëi i lingac."
I resultac publicá tl raport ASTAT 15/2025 evidenziëia l’impëgn pedagogich coerënt che vëgn metü a jí tles istituziuns formatives ladines, chëres che ó arjunje te na manira sistematica le plurilinguism funzional por dötes les scolares y düc i scolars. Dales scolines ales scores mesanes se basëia le model didatich tles valades ladines sön le prinzip dl plurilinguism paritetich: todësch y talian vëgn adorá sciöche lingac d’insegnamënt ala per. Implü vëgnel garantí l’adoranza y l’insegnamënt dl lingaz ladin sö cina al ejam de Stat.
"Le sistem de insegnamënt dles scores ladines desmostra che n plurilinguism costruí cun cura y vit dant de por de n’é nia ma poscibl, mo al rapresentëia ince na tle efiziënta por le suzes educatif", dij le diretur dl Departimënt Istruziun y Cultura Ladina, André Comploi. "L’educaziun plurilinguala ne trasmët nia ma competënzes linguistiches, mo ince valurs fondamentai sciöche l’inclujiun, la toleranza y le se daurí al monn. I resultac impormó publicá rapresentëia n reconescimënt dl laur apascioné di insegnanc y dles insegnantes, dles direziuns scolastiches y de dötes les porsones che porta responsabilités tl percurs formatif."
red
