Kompatscher prejënta i bilanz: Iustizia soziela y segurtà per l daunì
De ndut 8,76 miliardes de euro per iustizia soziela, sanità, cuatier, furmazion y Chemuns – Arno Kompatscher à te Cunsëi provinziel ai 2 de dezëmber prejentà la pruposta de bilanz per l 2026
BULSAN (USP). L presidënt dla Jonta provinziela de Bulsan Arno Kompatscher à te Cunsëi provinziel ai 2 de dezëmber prejentà la pruposta de bilanz per l 2026. L bilanz fej ora de ndut 8,76 miliardes de euro – 626 milions de euro deplù che no l ann passà.
I mesuns va via dantaldut per l sustëni soziel, la prevenzion sanitera, la furmazion y la scola, l cuatier y i Chemuns. “Nëus renfurzon chëi che adrova sustëni y ti dajon perspetives ala families, ala dependëntes y ai dependënc y ala jënt jëuna,” à sotrissà Kompatscher.
Autonomia coche fundamënta
Kompatscher à auzà ora che de gra a si autonomia possa Südtirol de si bona destiné scioldi a ponc a chëi che n uel ti dé n majer pëis. La reforma dl’autonomia atuela segurea miec cumpetënzes legislatives y slergia ora si lerch per se muever te ciamps coche l ambient, l cumerz, l personal provinziel o l’urbanistica. La tlausola de segurëza dl niveau dl’autonomia garantësc per l daunì che l livel dl’autonomia ne posse nia unì arbassà.
Sustëni soziel y alesiramënc mirei
N gran pëis ti vëniel tl bilanz dat a mesures sozieles. Passa 700 milions de euro ie preudui per cura, ntlujion, sustëni a parënc che cëla di siei y nce per ufertes n con’ dla demënza. Cun la prestazion nueva per seniores che n à metù a jì scumënciun de dezëmber cun i prim paiamënc. La families prufitea dal 2026 inant de de majeri cuntribuc pra i scioldi provinziei per i mutons y de sëides de davani slargedes ora.
Sanità: plu ujinanza, plu personal, aspité manco giut
Cun 2.015 miliardes de euro ie la sanità l majer capitul de bilanz. L slargiamënt dl’uferta daujin da cësa, cun cëses de cumenanza y cun l renfurzamënt dla medejina generela dëssel unì smendrà tëmps lonc da aspité y stredes longes da fé. L servisc saniter provinziel cëla inant de plu personal, de cundizions de lëur miëures y de nvestimënc tla furmazion, danter l auter tl stude universiter de medejina te Südtirol.
L cuatier: che n posse avëi l muet y che l sibe segurà tl tëmp
La reforma dl abité ie n auter pont de majer pëis. Mesures contra l fité via mé per puech tëmp, miuramënc pra l sparani per l frabiché, credic cun fic plu basc per families jëunes y nce regules nueves per l frabicamënt a bën dla cumenanza dëssa tl daunì fé che l sibe plu cuatieres da tò n afit o da cumpré per la zitadines y i zitadins residënc.
Mubltà y Chemuns
Per mubltà y nfrastrutura iel preudù truep nvestimënc: curieres nueves da deguna emiscions, la eletrificazion dla ferata dla Venuesta, ma nce de mudernisé i tòc mpurtanc di grops dla stredes. I Chemuns giapa tres l finanziamënt nuef uni ann mesuns sëuraprò – de ndut passa trëi miliardes de euro ti diesc ani che vën.
Ecunomia, sustenibltà y energia
Nce sce a livel globel iel melsegurëzes se svilupea Südtirol te na maniera stabila dal pont de ududa dl’ecunomia. Mesures de sustëni per la inuvazion, per start-ups, la digitalisazion y n svilup sustenibl dla mprejes vën mantenides. Cun cuntribuc mirei per ressané frabicac, per la fotovoltaica, l barat de mplanc de sciaudamënt a lënia y pumpes per sciaudé dëssa l’efizienza energetica y l anuzamënt de energies renuvables unì miurei. Tematica zentrela ie nce n miëur paiamënt tl publich y tl privat y nce mesures acioche prufesciunisc cualifichei vënie de reviers o leprò te Südtirol
Olimpia, scunanza dla populazion y valivamënt tlimatich
Cun na udleda de viers ai Juesc Olimpics dl 2026 ie i gran pruiec de nfrastrutures finei via o tl lëur de unì finei via: per l tòch de mubltà dl Riggertal, mé per dì, o per l’arena de biathlon muderniseda te Antholz. La scunanza zevila vën renfurzeda mo deplù: planns de manaceda nueves, miuramënt dl servisc n con’ de nunzië danora l pricul de levines y mesures per l valivamënt tlimatich.
„Respunsabltà, respet y perspetives per l daunì“
Ala fin à Kompatscher auzà ora che la planificazion dl bilanz 2026 à si fundamënta tl respet, tla cuejion y tla respunsabltà: „Nëus fajon nvestimënc mirei per la cualità de vita, la segurëza soziela y l svilup cumpatibl. Deberieda sons boni de fé che Südtirol sibe plu iust dal pont de ududa soziel, che n posse viver bën y che n ebe inò l muet de viver tlo.“
L presidënt dla Jonta provinziela Arno Kompatscher à te Cunsëi provinziel de Bulsan ai 2 de dezëmber prejentà la pruposta de bilanz 2026. (Foto: USP/Fabio Brucculeri)
