Atualità

Chëst ann à 61 jëuni fat ejam de stat y nsci finà via la scoles autes ladines: n’arjonta che l’Assessorat provinziel Ladin à ulù festejé deberieda cun i jëuni che ie ruvei a n mumënt de si vita, te chël la se trata de tò dezijions mpurtantes. Chësta ucajion ie unida zelebreda (NSNUET) ai 13 de setëmber tl zënter dla scoles autes a Urtijëi.

Dan da 650 agn él gnü surandè la contea dl Tirol ai Habsburg. Por chësta ocajiun inviëia la Biblioteca provinziala Teßmann adöm cun l’Archif provinzial dl Südtirol, le Tiroler Geschichtsverein/Seziun da Balsan y l’Academia dles sciënzes austriaca a na sëra de referać, en mercui ai 25 de setëmber dl 2013.

L Assessorat provinziel Ladin dedichea l 20 de setëmber al raport jëuni - cultura y trata chësc argumënt tl tradiziunel “Di dla Cultura Ladina”. Tl palaz Widmann a Bulsan uniral deberieda cun l presidënt dla Provinzia Durnwalder y l assessëur Mussner jit do ala dumanda co che la cultura muev i jëuni y co che i jëuni muev la cultura. Te n referat uniral tratà i jëuni y l mond di social network.

Produzions de televijion per ladin finanziedes dala Provinzia da udëi per duc: chësta puscibltà vën śën data tres internet sun l canal Youtube dla Provinzia de Bulsan (www.youtube.com/ProvinziaBulsan). La plataforma video à aldò dl assessëur Mussner doi fins primeres: “Tres la plataforma nueva vëniel mustrà su la mendranza ladina sun n canal nternaziunel y pità trasparënza sun proiec finanziei dala Provinzia”.

Cun l’ejam de matura à chëst ann 61 jëuni finà via si furmazion tla scoles autes ladines. Chësc var mpurtant tla vita di jëuni vën n vënderdi ai 13 de setëmber festejà cun n pitl recunescimënt da pert dl assessëur ala scoles ladines Florian Mussner y dl ntendënt Roland Verra.

La lingia de mostres da instà tl Istitut Ladin ruva n sada ai 14 de setëmber a si finela cun na nuvità. La cuinta mostra ne sarà nia da udëi a San Martin, ma a Urtijëi. La giaurida dla mostra “Uncutted” de Barbara Tavella ie l resultat de na culaburazion cun la Lia Mostra d’Ert.

Tla cater scoles autes di luesc ladins ne à 62 sculeies nia finà via l ultimo ann de scola defin positivamënter y à d’instà mo pudù fé do n ejam de singula materies. Puec dis dan che scumëncia l ann de scola nuef ie 85,5 percënt de chisc candidac passei l ejam da instà y possa nsci passé tla proscima tlas.

Ntan la lingia de cunzerc Valgardena-Musika à feter 300 ciantarins y strumentisć de Gherdëina purtà dant doi cunzerc cun opres musicheles de marueia. L assessëur ladin Florian Mussner sorissea la scumenciadiva straurdinera dl urchestra Sonoton deberieda cun i cores dla valeda, metan a cuer l valor dl livel musichel y l spirt de culaburazion. I doi cunzerc à trat adalerch passa 2000 ascutadëures.

“Mparé a cunëscer la rujenedes y la cultures per se giaurì al’Europa y per ntegré miec chëi che vën a viver da nëus” chësc ie stat un di pensieres zentrei che l assessëur ladin Mussner y l ntendënt Verra à (NCUEI) ai 03 de setëmber dat pea ala cumenanza de nsenianc y respunsabli dla scola. Tl “Di dla Scola Ladina” a Urtijëi iel nce unì jit plu sot ala tematica dla funzion dla valutazion di sculeies.

Te dut Sudtirol ie chëst ann 111 sculeies passei l ejam de matura cun la miëura votazion de 100 ponc. (NCUEI) Ai 30 de agost ie chisc jëuni unic unerei dal presidënt dla Provinzia Durnwalder deberieda cun i trëi assessëures ala scola Mussner, Kasslatter Mur y Tommasini tl palaz Mercantil a Bulsan. Aldò di cumëmbri dla Jonta provinziela dëssa la prestazions straurdineres unì uneredes ajache les pieta de bona pusciblteies per muever tla proscima fasa de vita.